Zoals te verwachten bij een eilandengroep die zo noordelijk ligt, is de variatie in flora en fauna op Spitsbergen zeer beperkt. Spitsbergen, ofwel Svalbard, is namelijk voor ongeveer 60% bedekt met gletsjers en op slechts 6% van de totale oppervlakte is er vegetatie vindbaar. De meest vruchtbare gebieden bevinden zich rondom de fjorden aan de binnen kusten. In feite is vrijwel de gehele landmassa van Spitsbergen bedekt met permafrost wat betekent dat de ondergrond het hele jaar door bevroren blijft.
Tijdens het zomerseizoen ontdooien sommige plekken door de zon die de ondergrond verwarmt. De vegetatie op Spitsbergen is overgeleverd aan een zeer kort groeiseizoen, lage temperaturen, gebrek aan neerslag en een relatief onvruchtbare grond.
Flora
Desalniettemin is er een beperkt aantal plantensoorten in staat onder deze barre omstandigheden te overleven. Verspreid over heel Svalbard komen ongeveer 170 plantensoorten voor waarvan in de omgeving rond de hoofdstad Longyearbyen 100 soorten geregistreerd zijn. Als reiziger is het oppassen geblazen dat de vegetatie niet vertrapt wordt want dit kan permanente schade aanrichten aan het fragiele ecosysteem.
Fauna
Naast de flora leeft er veel fauna op Spitsbergen zoals diverse soorten vogels waaronder de alken, drieteenmeeuwen en noordse stormvogels die op de rotsen leven. Het grotendeel van de vogels op Spitsbergen zijn onderweg en trekken alleen maar over de eilanden en brengen de winter door in de Barentszee of langs de kust van Noorwegen. Bovendien zorgt de Barentszee voor het overgrote deel van het dierenleven op Spitsbergen doordat warm en koud water zich met elkaar mengen.
Daarnaast zorgen ook de lange zomerdagen ervoor dat in de zomerperiode een grote variëteit aan zeedieren zoals de beluga (walvis), zeehonden en walrussen te vinden is in het water rondom Spitsbergen. Andere dieren die voorkomen op de eilanden zijn rendieren, poolvossen en ijsberen. De ijsberen leven voornamelijk op het noordoostelijk gelegen eiland Nordaustlandet maar komen eigenlijk op vrijwel alle eilanden voor.
